Cây viễn chí là một loại thảo dược quý có nhiều giá trị dược tính tốt. Tuy nhiên nhiều người vẫn chưa biết đến công dụng và giá trị mà nó mang lại. Thuốc có rất nhiều dược tính quý nên nó được dùng để chữa các chứng mất ngủ do ho, có đờm, viêm phế quản, căng thẳng thần kinh … Để có thể tìm hiểu rõ hơn về loại thảo dược này, những bài thuốc dân gian từ viễn chí cũng như một số lưu ý khi sử dụng loại dược liệu này hãy theo dõi nội dung bài viết sau đây nhé. Hi vọng rằng những thông tin được cung cấp từ bài viết sẽ hữu ích cho bạn.
Mục Lục
Một số điều cần biết về cây viễn chí
Viễn chí hay còn gọi là cây tiểu thảo, dây ruột gà, nam viễn chí. Tên khoa học của loại cây này là Polygala Sp thuộc họ viễn chí polygalaceae. Viễn chí là tên gọi của rễ hoặc vỏ của cây viễn chí đã phơi khô được ứng dụng nhiều trong y học cổ truyền.
Cây viễn chí là loại thân thảo sống lâu năm, ưa ánh sáng, cao từ 10-20 cm, cành nhỏ, hình sợi mọc lan trên mặt đất, cành cây viễn chí mọc ra từ gốc và có lông mịn. Lá mọc so le và có nhiều dạng khác nhau, cuống là dài 0.5mm. Hoa của cây viễn chí màu xanh nhạt ở bên dưới, mặt ở giữa có màu trắng và có màu tím ở đầu. Hoa mọc thành chùm, có hai ba bông hoặc nhiều hơn. Mùa hoa của cây viễn chí vào tháng 3.
Quả cây viễn chí là loại quả nang, nhẵn, hình bầu dục. Rễ viễn chí có hình trụ hơi cong queo dài 10-15cm, đường kính 0,3-0,8 cm. Mặt ngoài màu xám nâu nhạt, có những nếp nhăn ngang và dọc, có vị đắng hơi nồng. Lớp vỏ dày dễ tách khỏi lớp gỗ. Lớp vỏ màu nâu nhạt, lớp gỗ màu ngà vàng. Khi tươi rễ cây giòn, dễ bẻ gãy, có vị the.
Thành phần hóa học của cây viễn chí
Rễ viễn chí sau khi phơi khô hoặc xao lên dùng sắc với nước uống hoặc kết hợp cùng một số vị thuốc khác tùy theo từng loại bệnh. Cũng có thể nấu cao viễn chí để dùng dần.
Có nhiều công trình nghiên cứu về thành phần hóa học của loài cây này và công bố các tài liệu khoa học thì trong viễn chí có chứa saponin tritepen, polygalitol, dầu béo, tenuifoliose , tenuigenin.
Những dược tính của viễn chí
Viễn chí có tính ôn, vị cay, hơi đắng nên có công dụng điều trị ho, viêm phế quản, ho có nhiều đờm cấp và mãn tính.
Các bài thuốc từ viễn trí giúp an thần, dưỡng tâm, tim đập nhanh, hồi hộp ho âu. Hỗ trợ điều trị các chứng suy giảm trí lực, hay quên.
Viễn trí có tác dụng tốt đối với nam giới, bổ sung các chất bổ làm kiện tráng dương đạo, chữa mộng tinh, di tinh, suy giảm chức năng sinh lý.
Các bài thuốc dân gian từ cây viễn chí
Một số bài thuốc dân gian từ vị thuốc viễn chí giúp hỗ trợ và điều trị bệnh như sau:
Chữa ho, viêm phế quản bằng viễn chí
Đối với người lớn và trẻ em khi bị ho, viêm phế quản dùng hai bài thuốc dưới đây để trị dứt điểm bệnh ho lâu ngày và long đờm hiệu quả.
Bài 1 viễn chí 12g, trần bì 4g, cam thảo 4g. Sắc uống. Trị viêm phế quản mạn tính, ho nhiều đờm.
Bài 2: viễn chí 8g, cát cánh 6g, cam thảo 6g. Sắc chia uống 3 lần trong ngày. Chữa ho có đờm.
Viễn chí giúp an thần, dưỡng tâm, chữa mất ngủ
Viễn chí, đẳng sâm, mạch đông, dương quy, bạch thược, phục linh, sinh khương đại táo mỗi loại 10g, cam thảo, quế tâm mỗi loại 3g. Bột quế tâm tán nhỏ để riêng, các vị thuốc còn lại sắc lấy nước sau đó bỏ bột quế tâm vào uống. Bài thuốc này tốt cho những người hay bị chứng mất ngủ.
Những điểm đáng lưu ý khi sử dụng viễn chí
Khi dùng dược liệu này bạn cần chú ý:
- Phải bỏ lõi rễ trước khi dùng.
- Không dùng ở liều cao.
- Người có thai, bệnh dạ dày hay người thực hỏa không được dùng.
Không dùng các bài thuốc bào chế từ viễn chí đối với phụ nữ có thai, người thực hỏa, người bị bệnh dạ dày. Không lạm dụng vị thuốc này và dùng liều quá cao sẽ dẫn đến phản tác dụng chữa trị.
Để sử dụng dược liệu một cách an toàn và có hiệu quả, bạn nên tham khảo trước ý kiến từ các bác sĩ, thầy thuốc đông y uy tín. Một số thuốc, thực phẩm chức năng hay thảo dược khác mà bạn đang dùng cũng có thể gây ra những tương tác không mong muốn với dược liệu.
Tùy từng trường hợp, các vị thuốc trong bài thuốc có thể cần gia giảm cho phù hợp. Do đó, tốt nhất bạn không nên tự ý phối hợp các loại dược liệu. Trong quá trình sử dụng, nếu thấy xuất hiện các triệu chứng bất thường, hãy tạm ngưng dùng và thông báo ngay cho thầy thuốc.